โรคกระดูกแข็งบางอย่างที่มีความสำคัญทางคลินิก (Some clinical significances of bone diseases) Ossification คือ การสร้างกระดูกแข็งซึ่งมีความหมายถึงการเจริญเติบโตของกระดูกแข็ง (growth) การสร้างรูปร่างของกระดูกแข็ง (modeling) และการเสื่อมสภาพของเนื้อกระดูกแข็ง (remodeling หรือ turnover) ขบวนการดังกล่าวอาศัย osteoblasts และ osteoclasts เป็นสื่อกลางภายใต้การควบคุมของพาราไทรอยด์ ฮอร์โมน และวิตามินดีสาม Osteopetrosis (stone-like bone) รวมทั้งกลุ่มของโรคทางกรรมพันธุ์ที่มีลักษณะการทำงานที่ผิดปกติของ osteoclast โรคนี้มีกระดูกแข็งที่เปราะและแตกเหมือนกับหินอ่อน โพรงไขกระดูกไม่เจริญ และเนื้อกระดูกแข็งประสานเป็นแผ่นผ้าเพราะการเสื่อมสภาพ (remodeling) ตัวอย่างของโรคเกี่ยวกับ osteopetosis ที่รู้จักกันได้แก่ marble bone disease หรือ Albers-Schonberg disease Rickets และ Osteomalacia เป็นกลุ่มของโรคกระดูกแข็ง ที่มีลักษณะ ชนิด จากการขาดการเกิดผลึกของเกลือแร่ในเนื้อกระดูกแข็ง ระยะ osteoid ส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจากการขาดวิตามินดีสาม โดย Rickets พบในเด็ก ผลทำให้กระดูกแข็งมีรูปร่างผิดปกติ แต่ Osteomalacia พบในผู้ใหญ่ Osteoporosis คือ กระดูกแข็งพรุน เป็นผลมาจากการลดลงของเนื้อกระดูก ทำให้กระดูกหักได้ง่าย พบใน Senile (คนชรา) และ postmemopausal osteoporosis (จากการขาดฮอร์โมน estrogen) การใช้ estrogen เข้าไปแทนส่วนที่ขาดจะป้องกันการศูนย์เสียของเนื้อกระดูกได้ Fibrodysplasis ossificans progressiva (FOP) เป็นความผิดปกติทางพันธุกรรมของเนื้อประสาน ลักษณะทางคลินิกที่สำคัญคือ skeletal malformation และ ossification of soft tissues (บริเวณกล้ามเนื้อที่คอและหลัง)

ภาควิชากายวิภาคศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย