Thyroid uptake of I-131

Thyroid uptake of radioiodine (RAI-U) คืออะไร

        RAI-U เป็นการตรวจว่า ต่อมธัยรอยด์สามารถจับไอโอดีนได้มากน้อยเท่าใด จากปริมาณ สารกัมมันตรังสี ¹³¹I(NaI) ที่ผู้ป่วยรับประทานเข้าไปในร่างกาย โดยคิดเป็นจำนวนร้อยละ ของจำนวนไอโอดีนทั้งหมด ที่ผู้ป่วยได้รับประทาน
ข้อบ่งชี้ในการทำ RAI-U
        1. เพื่อวินิจฉัยภาวะ hyperthyroid (ในบางกรณี)
        2. วินิจฉัยแยกสาเหตุของ thyrotoxicosis จาก hyperthyroidism เช่น ใช้แยกภาวะ thyroiditis ออกจาก Graves' disease
        3. เพื่อนำค่า RAI-U มาใช้คำนวณปริมาณ ¹³¹I ที่จะรักษาผู้ป่วย hyperthyroidism
        4. วินิจฉัยภาวะ intrathyroid organifiction defect
วิธีตรวจ

ให้ผู้ป่วยรับประทาน ¹³¹I(NaI) ขนาดน้อยๆ (tracer dose) หลังจากนั้น 4 หรือ 6 ชั่วโมง และ 24 ชั่วโมง ใช้เครื่องมือ counting meter เพื่อวัดปริมาณ ¹³¹I ที่อยู่ที่ต่อมธัยรอยด์ของผู้ป่วย
ค่าที่ได้จะแสดงออกมาในรูปร้อยละ (%) ของ tracer dose ที่เข้าไปในต่อม ณ เวลานั้นๆ

รูปแสดงการตรวจวัด Thyroid uptake ด้วยเครื่องมือ counting meter การแปลผล
        RAI-U จะบ่งบอกถึงหน้าที่การทำงานของต่อมธัยรอยด์ โดย
            ก. RAI-U ที่ 4-6 ชม. จะบ่งบอกถึง "rates of trapping and organification"
            ข. RAI-U ที่ 24 ชม. จะบ่งบอกถึง "rate of trapping, organification and release" ของ RAI จากต่อมธัยรอยด์ (ค่าปกติ 15-45%)
ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อ RAI-U
        เนื่องจากสิ่งแวดล้อมบางอย่าง โรค และยาบางชนิด มีผลต่อ RAI-U ดังนั้น การแปลผลค่า uptake จึงต้องนึกถึงปัจจัยต่างๆ เหล่านี้ด้วย (ตารางที่ 3)
ตารางที่ 3 ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อ Thyroid uptake of I-131 (RAI-U)

สาเหตุของการเพิ่มขึ้นของค่า uptake	สาเหตุของการลดลงของค่า uptake
1. hyperthyroidism	1. Primary hypothyroidism
2. Iodine deficiency	2. Central hypothyroidism
3. Hydatidiform mole	3. Thyroid hormone administration
4. Recovery phase of subacute thyroiditis	4. Subacute thyroiditis (acute phase)
5. Lithium administration	5. Postpartum or painless thyroiditis
6. chronic thyroiditis (if TSH is elevated)	6. Renal failure with iodine retention
	7. Iodine excess
	8. Drugs other than those containing iodine
	- thionamide, glucocorticoid, aromatic compounds (sulfonamide)