ศีรษะทารก
          การเข้าใจลักษณะรูปร่างศรีษะทารกขณะคลอดเป็นสิ่งสำคัญ เพราะส่วนมาก
ส่วนนำของทารกคือ ศีรษะ กะโหลกศีรษะส่วนที่คลำได้จากการตรวจภายในคือ Frontal,
Parietal และ Temperal bones อย่างละ 2 ข้าง ร่วมกับส่วนบนของ Occipital bone
และปีกของ Sphenoid
          รอยต่อระหว่างกะโหลกศีรษะ 2 ข้าง เรียกว่า Sutures ที่สำคัญได้แก่
          Frontal suture อยู่ระหว่างกะโหลก Frontal สองข้าง
          Sagittal suture อยู่ระหว่างกะโหลก Parietal สองข้าง
          Coronal suture อยู่ระหว่างกะโหลก Frontal กับ Parietal
          Lambdoid suture อยู่ระหว่างกะโหลก Parietal bones ทั้งสองกับขอบบนของ
Occipital bone
          ทารกที่มี Vertex เป็นส่วนนำจะคลำส่วนของ Sutures ดังกล่าวได้  จากการตรวจ
ภายใน ศีรษะทารกขณะเจ็บครรภ์คลอด  Suture ที่คลำไม่ได้คือ Temporal sutures
อยู่ด้านข้าง ระหว่างขอบล่างของ Parietal bone กับขอบบนของ Temporal bones
          ตำแหน่งที่ Sutures หลายอันมารวมกันเรียกว่า Fontanel ประกอบด้วย
          1. Greater หรือ Anterior fontanel มีรูปร่างคล้ายสี่เหลี่ยมข้าวหลามตัด
(Diamond-shaped) เป็นรอยต่อของ Sagittal และ Coronal sutures
          2. Lesser หรือ Posterior fontanel เป็นรูปสามเหลี่ยมเล็กๆ อยู่ระหว่างรอยต่อ
ของ Sagittal และ Lambdoid sutures ทั้งสอง Fontanels จะให้ข้อมูลที่สำคัญ
ถึงส่วนนำ (Presentation) และท่า (Position) ของทารก
          3. Temporal หรือ Casserian fontanels อยู่ระหว่างรอยต่อของ Lambdoid กับ Temporal sutures (รูปที่ 3)
รูปที่ 3  ศีรษะทารกอายุครรภ์ครบกำหนดแสดง Fontanels, Sutures และ Biparietal diameter(2)
          เส้นผ่าศูนย์กลาง (Diameters) และเส้นรอบศีรษะของทารก ที่มีความสำคัญ
คือ
          1. Occipitofrontal (11.5 ซม.) วัดจากส่วนนูนสุดของ Occipital bone ไปยัง
ส่วนนูนสุดของ Frontal bone
          2. Biparietal (9.5 ซม.) เป็น Transverse diameter ที่กว้างที่สุดระหว่างกะโหลก
Parietal bones ทั้งสองข้าง
          3. Bitemporal (8.0 ซม.) เป็นระยะกว้างที่สุดของ Temporal suture ทั้ง 2 ข้าง
          4. Occipitomental (12.5 ซม.) วัดจากคางไปยังส่วนนูนสุดของ Occiput
          5. Suboccipitobregmatic (9.5 ซม.) วัดจาก Large fontanel ไปยังรอยต่อ
ระหว่าง Occipital bone กับส่วนลำคอ
          เส้นรอบศีรษะที่กว้างที่สุดตรงกับระดับของ Occipitofrontal diameter ประมาณ
34.5 ซม. และเส้นรอบศีรษะที่เล็กที่สุดตรงกับระดับของ Suboccipitobregmatic
ประมาณ 32 ซม. ขนาดศีรษะของทารกจะใหญ่ขึ้นในทารกผิวขาว, ครรภ์หลัง,
และเพศชาย การเคลื่อนเข้าหากัน ของกะโหลกศีรษะรอบ Suture เพื่อปรับขนาดให้เข้ากับ
เชิงกรานของมารดาขณะคลอดเรียกว่า Molding ซึ่งจะเกิดได้มากหรือน้อย ขึ้นกับลักษณะ
ความแข็ง-อ่อนของเนื้อกะโหลกศีรษะ
รูปที่ 4 เส้นผ่าศูนย์กลาง (Diameters) ของศีรษะทารกอายุครรภ์ครบกำหนด (1)
สมองของทารกในครรภ์  เมื่ออายุครรภ์มากขึ้น สมองของทารกในครรภ์เปลี่ยนไป
ทั้งรูปร่างและการทำงาน การตรวจลักษณะการนอกของสมองอาจบอกอายุครรภ์ของทารก
ในครรภ์ได้ (รูปที่ 5)
รูปที่ 5  ลักษณะรูปร่างของสมองทารกอายุครรภ์ 22 ถึง 40 สัปดาห์(3)