Osmolarity

Osmolarity  เป็นคุณสมบัติทางด้านฟิสิกส์ของสาร ขึ้นกับค่าความเข้มข้นของ solute (millimole) ต่อหน่วยกิโลกรัม ของ solvent (w/w)  คุณสมบัติของสารละลายที่มี solute ในการสร้าง osmotic pressure นี้ เรียกว่า osmolarity ของสารนั้นๆ           ค่า  plasma osmolarity (Posm) เป็นตัวกำหนดที่สำคัญของปริมาณน้ำในเซลล์ต่างๆ ของร่างกาย เนื่องจากค่า  osmolarity  จะเท่ากันทั้งร่างกาย ทั้งใน  ICF  และ  ECF ดังนั้น ถ้ามีการเปลี่ยนแปลงของ plasma osmolarity เช่น  ภาวะ  hypoosmolarity  หรือ hyperosmolarity  จะทำให้มีการซึมของน้ำเข้า หรือออก จากเซลล์ มากขึ้นตามลำดับ เพื่อปรับให้ osmolarity  เท่ากัน จึงทำให้ปริมาตรของเซลล์อาจเปลี่ยนแปลง  โดยเฉพาะ เซลล์สมอง ซึ่งมีผลให้การทำงานของสมองผิดปกติไป  ร่างกายจึงต้องมีกลไกสำคัญในการรักษา  osmolarity  ใน  plasma  ให้อยู่ในระดับคงที่ เพื่อป้องกันการเปลี่ยนแปลงปริมาตรของเซลล์           Plasma osmolarity มีค่าเท่ากับผลรวมของ osmolarity ของสารทุกตัวใน plasma  ซึ่งส่วนใหญ่เป็น  Na ส่วนน้อยคือ  K, Ca, Mg, glucose  และ Urea เมื่อประเมินคร่าวๆ แล้ว ค่า plasma osmolarity จะมีค่าประมาณ 2 เท่า ของ plasma Na  การหาค่า  plasma osmolarity  อาจวัดโดยตรงจากเครื่องมือที่เรียกว่า  osmometer หรือใช้สูตรคำนวณดังนี้ Posm =  2(PNa) +  Glucose  +  BUN     18   2.8                                                                                          ค่าปกติของ plasma osmolarity  =  275-290 mosmol/kg