Natural Cycle of Vector-borne Pathogens

Natural Cycle of Vector-borne Pathogens         เป็นเรื่องน่าแปลกมากที่เชื้อโรคหลายชนิดสามารถมีวงชีวิตอยู่ได้ทั้งในสัตว์มีกระดูกสันหลังและในแมลงที่เป็นพาหะ วงจรของโรคที่มีแมลงเป็นพาหะนั้นต้องประกอบด้วยองค์ประกอบ 4 อย่างคือ เชื้อโรค (pathogen) คนหรือสัตว์ที่เป็นโฮสท์ (vertebrate host) แมลงพาหะ (vector) และสภาพแวดล้อม (environment) ที่เหมาะสม           เชื้อโรคที่มีแมลงเป็นพาหะจะต้องเจริญหรือมีการพัฒนาทั้งในสัตว์มีกระดูกสันหลังและในแมลง ซึ่งแมลงพาหะนั้นต้องการเลือดเพื่อใช้ในการเจริญของรังไข่และสารอาหารอื่นๆ ในการดำรงชีวิตขณะที่แมลงดูดกินเลือดคนหรือสัตว์ที่มีเชื้อโรคอยู่นั้นมันอาจจะได้รับเชื้อโรค ที่อยู่ในระบบเลือดหรือที่ผิวหนังของสัตว์มีกระดูกสันหลังและเมื่อแมลงนี้ดูดกินเลือดครั้งต่อไปก็จะ ถ่ายทอดเชื้อนี้ไปสู่คนหรือสัตว์อื่นต่อไป เชื้อโรคมักจะไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อแมลงพาหะ หรืออาจจะเกิดขึ้นบ้างแต่ไม่มากนัก ในทางตรงกันข้ามเมื่อเชื้อโรคนั้นเข้าสู่สัตว์มีกระดูกสันหลัง มักจะทำให้อันตรายที่รุนแรงแก่คนหรือสัตว์ เชื้อเหล่านี้หากเข้าสู่สัตว์ที่เป็นแหล่งโรคโดยธรรมชาติมักจะไม่ก่อให้เกิดอาการมากแต่หากติดเข้าสู่สัตว์ที่ไม่ใช่โฮสท์โดยธรรมชาติของมัน (accidental hosts) มักจะทำให้เกิดอาการที่รุนแรง           เมื่อพิจารณาจากวงจรการถ่ายทอดของโรคที่นำโดยแมลงแล้วอาจคิดว่าไม่น่าจะมีประสิทธิภาพมากนัก แต่จากจำนวนและชนิดของเชื้อที่ถ่ายทอดโดยแมลงซึ่งก่อให้เกิดการบาดเจ็บและตายแก่คนและสัตว์จำนวนมากนั้นแสดงให้เห็นว่าการถ่ายทอดโรคแบบนี้น่าจะมีประสิทธิภาพดี นอกจากนี้จะเห็นได้จากการที่เราได้มีความพยายามหาวิธีการในการควบคุมโรคต่างๆ เหล่านี้เช่น มาลาเรีย ไข้เลือดออก โรคเท้าช้าง แต่อุบัติการณ์ของโรคเหล่านี้ยังมิได้ลดลง ดังนั้นการเข้าใจธรรมชาติของโรคและความสัมพันธ์ระหว่างเชื้อโรคกับแมลงและสัตว์มีกระดูกสันหลัง อาจทำให้เราสามารถหาวิธีการมายับยั้งการถ่ายทอดของโรคได้