|
พยาธิตัวตืดเป็นกะเทยแท้
(Hermaphrodite) เนื่องจากแต่ละปล้องของพยาธิจะมีอวัยวะสืบพันธุ์ทั้งเพศผู้และเพศเมียอยู่รวมกันอย่างน้อยปล้องละ
1 ชุด แล้วแต่ชนิดของพยาธิ การผสมพันธุ์ระหว่าง sperm และ ovum อาจผสมกันภายในปล้องเดียวกันหรือจากต่างปล้องกันก็ได้
1. อวัยวะสืบพันธุ์เพศผู้ (male genital organ) ประกอบด้วยอัณฑะ (Testes) มีลักษณะเป็นก้อนกลมอาจมีจำนวน 3 -1,000 กว่าก้อนแล้วแต่ชนิดของพยาธิ แต่ละก้อนอัณฑะจะมีท่อ vas efferens นำ sperm ออกไปรวมกันที่ vas deferens ซึ่งเป็นท่อใหญ่ท่อเดียว ส่วนปลายของ vas deferens จะขยายออกเป็น seminal vesicle แล้วจึงต่อไปกับ cirrus ซึ่งเป็นส่วนของท่อที่มีผนังหนาอยู่ภายในถุง (cirrus sac) ปลายสุดของ cirrus จะไปเปิดร่วมกับ vagina รวมเรียกรูเปิดนี้ว่า common genital pore (รูเปิดอวัยวะสืบพันธุ์)ซึ่งตำแหน่งรูเปิดนี้อาจอยู่ที่ด้านข้างของปล้องหรืออยู่กลางปล้องแล้วแต่ชนิดของพยาธิ และพยาธิบางชนิดที่มีอวัยวะสืบพันธุ์ 2 ชุด มีรูเปิดอวัยวะสืบพันธุ์ 2 รู คือด้านละ 1 รู 2. อวัยวะสืบพันธุ์เพศเมีย (female genital pore) ประกอบด้วย vagina ซึ่งเป็นท่อเล็กๆ ยาว ปลายด้านหนึ่งเปิดติดต่อกับ common genital pore เป็นทางรับ sperm ถัดมาเป็น seminal receptacle คือส่วนที่พองออกเป็นที่พักของ sperm ซึ่งจะมี spermatic duct (ท่อนำ sperm) ต่อไปเชื่อมกับ oviduct (ท่อนำไข่) การผสมพันธุ์ระหว่างไข่และ sperm จะเกิดขึ้นบริเวณ ootype และที่บริเวณใกล้ๆมี vitelline gland ซึ่งเป็นต่อมที่ผลิตสารเพื่อใช้สร้างเปลือกไข่ และใช้เป็นอาหารเลี้ยงตัวอ่อน(yolk) ซึ่งจะไหลออกมาจาก vitelline duct ไปเปิดออกใกล้ๆกัน oviduct นอกจากนี้ที่รอบๆ ootype จะมีต่อม Mehlis'gland ซึ่งเป็นต่อมที่ผลิตเมือกที่หล่อลื่นผนังมดลูก เพื่อช่วยให้ไข่ที่ผสมแล้ว เคลื่อนเข้าสู่มดลูกได้ง่าย ไข่ที่สร้างเสร็จอย่างสมบูรณ์ที่ ootype จะถูกส่งไปเก็บไว้ที่มดลูกและไข่จะออกนอกปล้องทาง uterine pore แต่พยาธิตัวตืดบางชนิดจะไม่มีรูเปิดมดลูกไข่จะออกจากปล้องได้ ปล้องจะต้องปริแตก |
