พยาธิไส้เดือนกลม มีรูปร่างกลมยาวคล้ายไส้เดือนดิน
มีสีขาวครีมหรือชมพูอ่อนๆ โดยที่ด้านข้างของลำตัวจะมีลักษณะของเส้นขาวของ
lateral cord ยาวตลอดลำตัว ผิวจะค่อนข้างเรียบ (smooth,
finely striated cuticle)
 |
ด้านหัวจะมีลักษณะเด่น โดยที่ริมฝีปากจะมีลักษณะเป็น
oval lips 3 อัน (dorsal lip 1 อัน และ ventrolateral lips 2 อัน) และมีส่วนรับความรู้สึก
(sensory papillae) ภายในช่องว่างลำตัว (body cavity) ของพยาธิจะมีระบบทางเดินอาหารที่สมบูรณ์ |
ตัวเต็มวัยของเพศเมีย
(adult female) มีขนาดยาวเฉลี่ย 30 ซม. (22-35 ซม) โดยมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ
5 มม. (4-6 มม.) ปลายหางจะเรียวเหยียดตรง ตารางที่ 2
พบรอยคอด (waist girdle) ที่บริเวณด้านหน้า (anterior) 1/3
ของลำตัว ซึ่งรอยคอดอาจหายไปหลังการผสมพันธุ์ ภายในลำตัวของตัวเมียมีอวัยวะสืบพันธุ์
2 ชุด
พยาธิตัวผู้ (adult male)
จะมีขนาดเล็กเรียวกว่าตัวเมีย โดยเฉลี่ยประมาณ
20 ซม. (10-31 ซม.) เส้นผ่าศูนย์กลางลำตัว 2-4 มม. มีอวัยวะสืบพันธุ์
1 ชุด ลำตัวบริเวณปลายหางจะโค้งงอไปด้าน ventral
มี spicules 2 อัน |
 |
ไข่ที่ได้รับการผสมแล้ว (fertilized
egg) ของพยาธิไส้เดือนกลม มีรูปร่างกลมรี (Oval shape) จะมีขนาด
45-70 x 35-50 ไมครอน (60 x 40 ไมครอน) โดยเปลือกไข่จะประกอบด้วย
3 ชั้น ด้วยกันคือ
1. ชั้นนอกสุด เรียกว่า albuminous layer ประกอบโปรตีนเป็นหลัก
มีลักษณะขรุขระ (coursely mammillated) ทำหน้าที่เป็น auxiliary
barrier ให้สารโมเลกุลขนาดเล็กผ่าน
2. ชั้นถัดเข้าไปเป็นส่วนหนาใส
ประกอบด้วย chitinous substance เป็นหลัก โดยทำหน้าที่เป็นโครงสร้างเสริมความแข็งแรง
(supporting structure) เรียกว่า chitinous layer
3. ชั้นในสุด เป็นชั้นที่เปราะบางของ
vitelline membrane โดยมีส่วนประกอบประเภท lipoid substance และค่อนข้างที่จะไม่ยอมให้สารผ่าน
(highly impermeable) ไข่ที่ถูกผสมพันธุ์แล้ว (fertilized
egg) ที่ออกมาจากตัวเมียนี้ ภายในจะมีเป็นก้อนของตัวอ่อนมีลักษณะเป็น
unsegmented protoplasm (ovum) ที่เต็มไปด้วย lecithin granules
ไข่ของพยาธิไส้เดือนกลมที่ไม่ได้รับการผสม
(unfertilized egg, infertile egg) จะพบได้ในกรณีที่ผู้ป่วยมีพยาธิเฉพาะตัวเมีย
อย่างไรก็ตามในผู้ป่วยทั่วไปอาจพบได้ถึง
20%
ไข่ Unfertilized egg จะมีรูปร่างยาวกว่าและแคบกว่า
fertilized egg โดยที่มีขนาด 88-94 x 39-49 ไมครอน (80 x 50 ไมครอน)
และมีเปลือกบางกว่า ภายในไข่จะมีลักษณะเป็น
amorphous mass และลักษณะของ refractile granules
ไข่ทั้งชนิด fertilized และ
unfertilized eggs ของพยาธิไส้เดือนกลมบางฟอง ไม่มีชั้นนอกของ
albuminous layer เรียกว่า decorticated egg
|
ตารางที่ 2 ลักษณะของพยาธิไส้เดือนกลมเปรียบเทียบระหว่างตัวเมียและตัวผู้
|
ลักษณะ
|
Ascaris lumbricoides
|
|
ตัวเมีย
|
ตัวผู้
|
| ขนาด |
22-35 ซม. x 4-6 มม.
|
10-31 ซม. x 2-4 มม.
|
| อวัยวะสืบพันธุ์ |
2 ชุด
|
1 ชุด
|
| ปลายหาง |
เหยียดตรง
|
งอไปทาง ventral
|
| ลักษณะเฉพาะตัว |
มีรอยคอด waist girdle ที่ด้านหน้า (1/3 anterior) ของลำตัว
|
มี spicule 1 คู่
|
|
